Yaşlanma, malign hastalıkların gelişimi için en güçlü risk faktörüdür. Hematolojik malign hastalıkların çoğunluğunun ortanca başlangıç yaşı 65 yaş veya üstüdür.  Yaşlanma ile birlikte azalan fizyolojik, fiziksel ve psikolojik rezervler ve buna paralel olarak artan kırılganlık yaşlılarda hematolojik hastalıkların tedavisini zorlaştırmaktadır. Çünkü bu durumlar tedavi toksisitesinde artış, planlanmayan hastane yatışları dolayısı ile hayat kalitesinde azalma ve mortalitede artışa neden olmaktadır. Yaşlı hematolojik hastalıklarda tedavi sürecinin  yönetimi tüm dünya ve Türkiye için karşılanmamış bir ihtiyaçtır.

          Geriatrik değerlendirmenin temelini oluşturan “Kapsamlı Geriatrik Değerlendirme” geriatrik hastaları çok yönlü olarak değerlendirmeyi hedeflemektedir. Bu değerlendirmede, hastaların eşlik eden hastalıkları, fonksiyonel kapasiteleri, bilişsel ve duygusal durumları, beslenme seviyeleri, kas gücü ve miktarı, çoklu ilaç kullanımları ile yaşadıkları ortamlar ayrıntılı olarak değerlendirilmektedir. Malign hastalık teşhisi alan hastalarda kemoterapi toksisitesini belirlemede kapsamlı geriatrik değerlendirmenin yararı ortaya konulmuştur. Hematolojik malign hastalıklarda immünoterapi ve hedefe yönelik tedavilerin yoğun olarak kullanıldığı günümüz tıbbında bu tedaviler yaşlı hastalar için çok önemli tedavi fırsatları sunmaktadır. Bu nedenle özellikle geriatrik hastalarda ön plana çıkan kişiselleştirilmiş-hedeflenmiş tedaviler için kapsamlı geriatrik değerlendirmenin yeri vazgeçilmezdir.  Keza, 2023'te yayınlanan en son ASCO yönergesi sistemik tedavi gören tüm yaşlı kanser hastaları için geriatrik değerlendirmeyi önermektedir. Geriatrik değerlendirme rehberliğinde yapılan tedavi planlarının bazı hastaların fazla tedavi toksisitesinden korunmalarını, buna karşılık, doz yoğun tedaviyi tolere edebilecek diğer hastaların yeterli doz ve süre tedavi almalarını sağlayabilme potansiyeli nedeniyle geriatrik değerlendirmenin rutin pratiğimize hızla dahil edilmesi zaruridir. 

           “Kişiselleştirilmiş-Hedeflenmiş Tedaviler” mottosuyla gerçekleştirilen 13.Geriatrik Hematoloji Kongresi’nde Geriatrik Hematoloji Derneği (GHD) tarafından yeni bir açılım başlatılmış ve 20 Eylül 2024 tarihinde 1. Geriatrik Hematoloji Çalıştayı yapılmıştır. Hematolojinin 10 farklı hastalık grubunda oluşturulan “Bilimsel Çalışma Grupları” ülkemizin çeşitli bölgelerinde görev yapan ve projeleri planlamak ve yürütmek, kayıt sistemleri oluşturmak, veri toplamak, analiz etmek ve makale yazmak için bir araya gelmiş genç hematoloji uzmanı/yandal uzmanlık öğrencisinden oluşmaktadır. Gruplar, lenfoma, multipl miyelom, akut lösemiler, kronik miyeloproliferatif hastalıklar, miyelodisplastik sendrom, kronik lenfositik lösemi, hematopoietik kök hücre nakli, tromboz/hemostaz, destek tedaviler ve 

yapay zeka  grubu olarak ayrılmıştır. Ayrıca, bir hemşire çalışma grubu da bunmaktadır. Gruplara yaklaşık 60 uzman dahil edilmiştir, 16 danışman hocamız bulunmaktadır.

                Bu projelerde ana hedef, kapsamlı geriatrik değerlendirme ve geriatrik değerlendirme ölçeklerinin araştırılarak günlük pratik hayatımıza entegrasyonunu sağlamak, prospektif  gözlemsel çalışmalarla ülkemizdeki geriatrik hematoloji hastalarının durumunu ortaya koymak ve bir sonraki aşamada ise tedavi planlarının geriatrik değerlendirme sonuçlarına göre şekillendirildiği prospektif girişimsel çalışmaları başlatmaktır. Bu bağlamda, GHD Bilimsel Çalışma Grupları ve Bilimsel Projeler Yönergeleri hazırlanmıştır. Her çalışma grubuna, alanında bilgi ve tecrübe sahibi hematoloji öğretim görevlileri danışmanlık desteği vermektedir. Projelerde kullanılacak olan geriatrik ölçekler konusunda ise geriatrik onkoloji alanında çok sayıda araştırması bulunan geriatrist Prof. Dr. Pınar Soysal’dan bilimsel destek sağlanmaktadır. Projelere yazılım ve istatistik destek GHD tarafından sağlanmaktadır.

             14. Geriatrik Hematoloji Kongresi’nin bir gün öncesinde, 12 Eylül 2025’te yapılması planlanan 2. Geriatrik Hematoloji Çalıştayı’nda “Kapsamlı Geriatrik Değerlendirme” konusu gündemi oluşturacak ve bilimsel çalışma gruplarımızdaki genç hematologlar 2024-2025 yılında yürüttükleri projelerinin ilk sonuçlarını paylaşma imkanı bulacaklardır. Bilimsel çalışma gruplarından çıkan çalışmaların ve protokollerin uluslarası kongrelerde (EHA, SIOG gibi) sunulması ve makale olarak yayımlanması hedeflenmektedir. Elde edilen sonuçlar yapay zeka yardımıyla maliyet-etkinlik açısından geliştirilecektir. Her kongrede geleneksel hale gelmiş olan olgu sunumlarının ise bu yıl çalışma gruplarımızdaki uzmanlar tarafından yapılması kararlaştırılmıştır.

             Şüphesiz ki genç hematologların bilimsel çalışmalarından çıkacak olan sonuçlar ülkemizde sadece geriatrik hematoloji hastalarının durumunu ortaya koymakla kalmayacak aynı zamanda gelecekte yaşlılarımızın hak ettikleri kişiselleştirilmiş tedavileri en doğru şekilde almalarına olanak sağlayarak bu alanda ülkemizin uluslararası bilinirliğini arttıracaktır.  Genç hematoloji uzmanlarını çalıştaya davet ediyoruz.    

   Prof.Dr.Şule Mine BAKANAY ÖZTÜRK              Doç.Dr.Zehra NARLI ÖZDEMİR                            

                                 GHD Bilimsel Çalışma Grupları Koordinatörleri

                                                       Prof.Dr.Osman İLHAN  

                                                                GHD Başkanı